Ζώπυρος

Είδος Ονόματος: 
Ανθρωπωνύμιο
Φύλο: 
Αρσενικό
Παράλληλοι τύποι: 

Ζόπυρος (5ος αι. π.Χ., Αθήνα), Σώπυρος (αυτοκρ. περ., Πελαγονία), Ζώπηρος (4ος αι. μ.Χ., Κιμμερικός Βόσπορος)

Χρονολόγηση: 
4ος αι. π.Χ.
3ος αι. π.Χ.
2ος αι. π.Χ.
1ος αι. μ.Χ.
2ος αι. μ.Χ.
3ος αι. μ.Χ.
ελλην. περ.
αυτοκρ. περ.
2ος-1ος αι. π.Χ.
1ος-2ος αι. μ.Χ.
2ος-3ος αι. μ.Χ.
5ος-6ος αι. μ.Χ.
3ος/2ος αι. π.Χ.
Πηγές/τεκμήρια: 

(1) Μακεδονία (Βοττιαία-Βέροια) πριν από 167 π.Χ., ΕΚΜ 1, Βέροια 1A.3.17  (2) 2ος αι. μ.Χ., ΕΚΜ 1, Βέροια 155 (3) 1ος αι. μ.Χ., ΕΚΜ 1, Βέροια 103.6 (4) Μακεδονία (Βοττιαία-Έδεσσα) 180 μ.Χ., SEG XXIV 531.12 (5) 3ος αι. μ.Χ., SEG XLV 753 (6) Μακεδονία (Βοττιαία-Μίεζα) 3ος αι. π.Χ., SEG XXIV 524 II.7, 14, 20, 27, 34 (7) Μακεδονία (Βοττιαία-Πέλλα) αρχές 4ου αι. π.Χ., SEG XXXVIII 651 (8) 3ος/ 2ος αι. π.Χ., Τουλουμάκος & Σβέρκος 2001, 183 αρ. 7 (= SEG XXX 582) (9) Μακεδονία (Δερρίοπος) αυτοκρ. περ., IG X.2.2.311  (10) Μακεδονία (Δερρίοπος-Δοληνεσταί) < Στύβερρα 87 μ.Χ., IG X.2.2.325.80 (= SEG XXXVIII.681) (11) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Αμφίπολη) ελλην. περ., ΑΕΜΘ 6 (1992), 552 (12) Μακεδονία (Λυγκηστίδα-Ηράκλεια) 3ος αι. μ.Χ., IG X.2.2.33II (13) Μακεδονία (Μυγδονία-Καλίνδοια) 68-98 μ.Χ., SEG XLII 580.14 (14-15) μετά το 98 μ.Χ., SEG XLII 583.22, 24 (16) Μακεδονία (Μυγδονία-Λητή) 2ος αι. μ.Χ., Μακεδονικά 2 (1951), 619 αρ. 42 θ, 13 (17) Μακεδονία (Μυγδονία-Θεσσαλονίκη) 2ος-1ος αι. π.Χ., IG X.2.1.79  (18) < Πειραιάς 1ος-2ος αι. μ.Χ., IG X.2.1.1024 (= II2.8841/2) (19) Μακεδονία (Οδομαντική-Σίρρα, σημ. Σέρρες) 155 μ.Χ., Δήμιτσας 1896, αρ. 821.19 (= Καφταντζής 1) (20) Μακεδονία (Παιονία-σημ. Negotino) 2ος-3ος αι. μ.Χ., Sp. 77 (1934), 43 αρ. 24 (21) Μακεδονία (Παιονία-Στόβοι) 5ος-6ος αι. μ.Χ., Feissel 1983, 281 (22) 5ος-6ος αι. μ.Χ., Feissel 1983, αρ. 282 (23) Μακεδονία (Πελαγονία) 2ος-1ος αι. π.Χ., IG X.2.2.158 (24) Μακεδονία (Πελαγονία-Δοστωνείς) 2ος αι. μ.Χ., IGX.2.2.196.2 (25) Μακεδονία (Πελαγονία); αυτοκρ. περ., Sp. 98 (1941-1948), 176 αρ. 367 (26) Μακεδονία (Χαλκιδική-Όλυνθος) ;355 π.Χ., TAPA 69 (1938), 51 αρ. 5, 6, 10  (27) ;352 π.Χ., TAPA 62 (1931), 50 αρ. 3.10 (28) Μακεδονία (Χαλκιδική-Ποτίδαια, Κασσάνδρεια) < Θεσσαλία ;3ος αι. π.Χ., IG IX.2.1180 (29) Μακεδονία (Χαλκιδική-Σίγκος) 180 μ.Χ., SEG XXIX 593.6 

Συνολικός αριθμός εμφανίσεων (προσώπων) σε όλο το LGPN: 
719
Βιβλιογραφία: 

LGPN  IV· Hatzopoulos 1988β, 80· 1996, 2ος τόμ., 106 αρ. 92· 1ος τόμ.,  87· Hatzopoulos & Loukopoulou 1996, 259-260·  Papazoglou 1988, 288· Παπανικολάου 2012, 114-115.  Για την προσωπογραφία βλ. Tataki 1988, 518· Tataki 1994, 115· Tataki 1998, 90 αρ. 41· 101 αρ. 1· 182 αρ. 30· Osborne & Byrne 1996, 2380.

Σχόλια: 

Ελληνικής ετυμολογίας σύνθετο όνομα (ανήκει στα ανθρωπωνύμια που συνδέονται με το φως και τα χρώματα, συχνά ως δηλωτικά των εξωτερικών χαρακτηριστικών), ευρύτατα διαδεδομένο στον ελληνικό κόσμο (πανελλήνιο), κυρίως κατά την ελληνιστική και αυτοκρατορική εποχή, και ιδιαίτερα αγαπητό στη Μακεδονία (Παπανικολάου 2012, 114-115). Οι Hatzopoulos & Loukopoulou (1996, 259-260) υποστηρίζουν ότι η δυναμική παρουσία του ονόματος στη Μακεδονία οφείλεται στην ύπαρξη του ευρέως διαδεδομένου στην ίδια περιοχή, φωνητικά παράλληλου γηγενούς-προελληνικού ονόματος Ζ(ε)ιπύρων.  Πρωιμότερες βέβαιες μαρτυρίες στη Θράκη, την Αθήνα και τη Σικελία τον 5ο αι. π.Χ. Τελευταία μαρτυρία στη Μακεδονία τον 5ο-6ο αι. μ.Χ.