(1) Μακεδονία < Δήλος π.200-175 π.Χ., IG XI.4.1273.3 (2) Μακεδονία (Βοττιαία-Πέλλα) π. 356-324 π.Χ., Αρριανός, Ανάβ. 6.28.4· Ινδικά 18.3 (RE (3)· Berve 357, SEG XL 547) (3) Μακεδονία (Μυγδονία-Θεσσαλονίκη) 1ος αι. π.Χ-1ος αι. μ.Χ., IG X.2.1.129.7 (4) 3ος/2ος αι. π.Χ., IG X.2.1.26.5· Tyche 10 (1995) πίν. 4 αρ. 2 (5) 1ος αι. μ.Χ., IG X.2.1.263.4
LGPN IV. Hoffmann 1906, 170· Kalleris 1954 & 1976 [1988], 291, 346, 369, 597. Για την προσωπογραφία βλ. Tataki 1998, 155 αρ. 48· 324 αρ. 28· La'da 2002, E1392.
Πανελλήνιο θεοφόρο όνομα. Ο Hoffmann (1906, 170) σχολιάζει ότι η γνήσια μακεδονική μορφή του ονόματος ήταν Ἁφαιστίων (< δωρ.-αιολ. Ἅφαιστος). Ο Kalleris (1954, 291· 1976, 346, 269) το συγκαταλέγει στα ελληνικά ονόματα και σχολιάζει τη διατήρηση του άηχου δασέος [φ] και του διφθόγγου αι και στη μακεδονική διάλεκτο.
Πρωιμότερες βέβαιες μαρτυρίες στην Αθήνα, την Κυρηναϊκή και τη Μακεδονία τον 4ο αι. π.Χ. Προγενέστερες από τη Χίο και τη Σάμο πιθανόν τον 6ο αι. π.Χ. Τελευταίες μαρτυρίες στη Θράκη τον 3ο αι. μ.Χ.
Στο (2) ο επιστήθιος φίλος του Μ. Αλεξάνδρου. Το όνομα παρουσιάζει μεγάλη διάδοση στην υπόλοιπη Ελλάδα.