Βετταλός

Είδος Ονόματος: 
Ανθρωπωνύμιο
Φύλο: 
Αρσενικό
Παράλληλοι τύποι: 

Βέτταλος (2ος αι. π.Χ., Ιωνία)

Χρονολόγηση: 
3ος αι. π.Χ.
Πηγές/τεκμήρια: 

(1) Μακεδονία (Βοττιαία-Βέροια) 223 π.Χ., ΕΚΜ 1, Βέροια 4.30 

Συνολικός αριθμός εμφανίσεων (προσώπων) σε όλο το LGPN: 
2
Βιβλιογραφία: 

LGPN IV. Για γλωσσικά σχόλια, βλ. Dubois 2000, 210, 471-472· Hatzopoulos 2000, 106∙ 2007a,  172-173∙ 2007b, 230 κ.ε.· Helly 2007, 213· Crespo 2012, 60-61· Méndez Dosuna 2012, 68-70.

Σχόλια: 

Μακεδονικό όνομα αβέβαιης ετυμολογίας, πιθανόν διαλεκτική παραλλαγή του εθνωνυμίου (αττ.) Θετταλός.  Το όνομα παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον συμφωνισμό του. Αρχικά, ο Χατζόπουλος (2000), το είχε κατατάξει στα αβέβαιης ετυμολογίας, μη σαφώς ταξινομήσιμα. Αργότερα (Hatzopoulos 2007a, 172), υποστήριξε ότι το όνομα μοιάζει με τοπική παραλλαγή των εθνωνυμίων αττ. Θετταλός, βοιωτ. Φετταλός, θεσσ. Πετθαλός, το έτυμο των οποίων θα πρέπει να περιείχε ένα αρχικό χειλοϋπερωικό δασύ *gʷʰ-. Το Βέτταλος πρέπει να είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης *gʷʰe > *kʷʰe > [pʰe] > [fe] > [ve] με μια μετακίνηση kʷe > pe που είναι χαρακτηριστική της αιολικής (το όνομα μπορεί να αποτελεί δάνειο από τη θεσσαλική, καθώς η διαφορά μεταξύ θεσσ. -τθ- [tth] και μακεδ. -ττ- [tt] είναι αμελητέα. Ο ισχυρισμός του Χατζόπουλου (Hatzopoulos 2007a, 173) ότι το Φέτταλος, ο πρόγονος του μακεδ. Βέτταλος, είναι μεταγενέστερο της μυκηναϊκής περιόδου δεν είναι αδιαμφισβήτητος.). Οι Dubois (Bull. épigr. 2000, 210), Helly (2007, 213) και Hatzopoulos (2007b, 230 κ.ε.) χαρακτηρίζουν τη φωνητική εξέλιξη του ονόματος μεταμυκηναϊκή, υποστηρίζοντας την ακόλουθη σειρά φωνητικών αλλαγών: α) προμυκηναϊκή αποηχηροποίηση των δασέων: *bʰ, *dʰ, *gʰ, *gʷʰ > pʰ, tʰ, kʰ, kʷʰ, β) μεταμυκηναϊκή εξέλιξη των χειλοϋπερωικών πριν από το [e(ː)], γ) περιστασιακή γραφή στη μακεδονική Β, Δ, Γ αντί Φ, Θ, Χ. Επίσης, ο Χατζόπουλος (Hatzopoulos 2007b) χρησιμοποιεί το όνομα ως ένδειξη του ότι το πρωτοελλ. -tʰj- εξελίχτηκε στη μακεδονική σε -ττ- (-tj-> -t ʲ - >-tˢ-> -tt-), εξέλιξη η οποία είναι κοινή με τη βοιωτική. Την άποψή του, όμως, αντικρούει ο Méndez Dosuna (2012, 70), υποστηρίζοντας ειδικότερα για το όνομα που εξετάζουμε, ότι το -ττ- στο μακεδονικό Βέτταλος και το βοιωτικό Φετταλός δεν είναι απόδειξη οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ μακεδονικής και βοιωτικής, αλλά τυχαία σύμπωση. Προγένεστερη η μαρτυρία από τη Μακεδονία. 

Γεωγραφική διασπορά: