Un phénomène aréal: la substitution de <E> en <O> en Thrace, à Thasos et en Thessalie

Περίληψη: 

Ένα φαινόμενο τοπικό: η αντικατάσταση του <Ο> από το <Ε> στη λήγουσα: Θράκη, Θάσος και Θεσσαλία.
 Η ανακάλυψη από την κυρία Τσατσοπούλου στη Ζώνη [περιοχή Αλεξανδρούπολης] 220 περίπου χαραγμάτων σε αγγεία (κυρίως του 6ου αιώνα π.Χ.) σε μη ελληνική γλώσσα είναι πολύ πιθανό ότι μαρτυρεί την παρουσία της θρακικής στην περιοχή, παρουσία που ήδη αποκάλυπταν οι μαρτυρίες της Σαμοθράκης (οι οποίες έχουν παραμείνει ως τώρα μη αξιοποιήσιμες λόγω του αποσπασματικού τους χαρακτήρα).
 Στη Ζώνη ένας τύπος όπως Απολόδορε αντί του ελληνικού Ἀπολλόδωρος αποκαλύπτει, εκτός από την εξάλειψη του τελικού συμφώνου, ότι η θρακική αντικαθιστούσε το <Ο> με το <Ε> της ελληνικής για να σημανθεί ένα τελικό άτονο /ο/.
 Κι όμως, τουλάχιστον από άποψη γραφικής αποτύπωσης, ξαναβρίσκουμε το ίδιο φαινόμενο σε μια γεωγραφική ακτίνα γύρω από το βόρειο Αιγαίο: στη Θεσσαλία τον 3ο-2ο αιώνα π.Χ. (ίσως με μια ακόμη μαρτυρία της αυτοκρατορικής περιόδου), πιθανόν στη Θεσσαλονίκη της αυτοκρατορικής περιόδου και στη Θάσο την περίοδο 2ος-3ος αιώνας μ.Χ.
 Η μακρόχρονη επιμονή της τάσης –στη συγκεκριμένη περιοχή– για στένωση των μεσαίων φωνηέντων δεν ξαφνιάζει περισσότερο από την τάση που επικρατεί σήμερα, της οποίας οι απαρχές είναι πολύ παλιές.
 Χωρίς να μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η κατάληξη ήταν παντού ακριβώς η ίδια, το <Ε> θα έπρεπε να παρουσιάσει μια προσέγγιση που να προδίδει τουλάχιστον μια αποχειλικοποίηση του /ο/ η οποία να σχετίζεται με την πρώιμη εξέλιξη ενός μη τελικού τονισμού.
 Η αλλαγή αυτή αφορά μια γλωσσική επιρροή που έχει με τη σειρά της άλλα παρελκόμενα.
 

Συγγραφέας: 
Brixhe, Claude
Επιμελητής: 
Μαρία Θεοδωροπούλου
Τύπος Εγγραφής: 
Κεφάλαιο
Γλώσσα Κειμένου: 
Γαλλική
Θεματική Περιοχή: 
Γλωσσολογία
Επιγραφική
Διάλεκτος: 
Γενικό
Ημερομηνία Έκδοσης: 
2008
Έντυπο: 

Θέρμη και Φως. Αφιερωματικός τόμος στη μνήμη του Α.-Φ. Χριστίδη

Τόπος Έκδοσης:Εκδότης: 
Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ)
Σελίδες: 
215-223
Θέση εύρεσης/γεωγραφική κάλυψη: 
Βόρειο Αιγαίο, Θάσος, Θράκη, Θεσσαλία